ผู้อ่านที่ต้องมีการตั้งค่า พวกอุปกรณ์เน็ตเวิร์ค ที่ไม่ค่อยมีประสบการณ์ในการตั้งค่า มักจะเจอกับคำว่า DHCP ผ่านหูผ่านตาบ่อยๆ คงจะสงสัยว่า มันคือ อะไร?
DHCP เป็นคำย่อของคำว่า Dynamic Host Configuration Protocol ซึ่งทางผู้เขียนขออธิบายเป็นภาษาง่ายๆ นะครับว่า มันเป็น Protocol (แนวทางการปฏิบัติ) ชนิดนึง ที่เอาไว้กำหนดค่า หมายเลขไอพี ให้เข้ากับอุปกรณ์ที่จะทำการเชื่อมต่อในระบบ LAN ให้โดยอัตโนมัติ ทางผู้เขียนขอยกตัวอย่างให้เห็นภาพนะครับ
สมมุติว่า ในบ้านของท่านมีเร้าเตอร์ จากผู้ให้บริการ 3BB มาติดตั้งอยู่ในบ้าน … คราวนี้ เมื่อมีมือถือ หรือ อุปกรณ์ต่างๆในบ้าน เกาะไวไฟจากเร้าเตอร์ตัวนี้ ซึ่งส่วนใหญ่ หมายเลขไอพี LAN ที่ทาง 3BB ตั้งมาให้จะเป็นหมายเลขไอพี 192.168.1.1 โดยตามหลัก เครื่องหรือ อุปกรณ์ใดๆ ที่จะเชื่อมต่อระบบ LAN ในบ้านผู้อ่านจะต้องเป็นหมายเลขที่อยู่ใน เน็ตเวิร์คเดียวกัน หรือ เรียกภาษาบ้านๆว่า อยู่ในไอพีวงเดียวกัน ซึ่งจะต้องเป็น หมายเลข 192.168.1.xxx ซึ่ง xxx นั้นมันจะต้องมีค่าตั้งแต่ 2 ไปจนถึง 254
คราวนี้ เมื่อมือถือ เราไปเกาะไวไฟ ปุ้บ เจ้าเร้าเตอร์ ของ 3BB มันก็จะมีหน้าที่ นึงที่จะต้อง แจกจ่ายหมายเลขไอพี ให้กับเจ้ามือถือ นั้นของเราให้เป็น เน็ตเวิร์ค หรือ แลนวงเดียวกัน สมมุติว่า เป็น 192.168.1.20
ต่อไปเมื่อมีมือถือ เครื่องที่ 2 เข้ามาเกาะไวไฟของบ้านเราเพิ่มขึ้นอีกตัว DHCP ที่อยู่ในเจ้าเร้าเตอร์ 3BB ก็จะทำการตรวจสอบว่า มีหมายเลขไอพีใดอีก ที่ยังว่างอยู่ และ จะสามารถจ่ายหมายเลขไอพี ได้อีกมั้ย? หรือ ตรวจสอบว่า มีหมายเลขไอพีใด ที่ได้มีการสงวนไว้บ้างมั้ย? เมื่อเจ้า DHCP ตัวนี้พิจารณาจนเสร็จแล้ว มันก็จะทำการจ่ายหมายเลขไอพีให้กับมือถือ ตัวที่ 2 ของเรา ในที่นี้สมมุติ ว่ามันจ่ายหมายเลขไอพี ให้ เป็น 192.168.1.21
เมื่อมีอุปกรณ์ ที่ 3 4 5 …. แบบนี้ไปเรื่อยๆ ตัว DHCP มันก็จะเก็บหมายเลขไอพี ที่เคยแจกจ่ายไปให้กับอุปกรณ์ต่างๆ ไปเรื่อย …. ซึ่งโดยปกติ อุปกรณ์เน็ตเวิร์คในบ้าน ก็จะรองรับจำนวนเครื่องได้ถึง สองร้อยกว่าหมายเลขไอพี หรือ สองร้อยกว่าตัว ที่หมายเลยไอพีจะต้อง ไม่ซ้ำกัน (ย้ำนะครับ ว่าจะต้องไม่ซ้ำกันเด็ดขาด)
คำถามคือ แล้วสรุปว่า DHCP นั้นมันมีประโยชน์ หรือ มีความจำเป็นมั้ย?
ตอบคือ ถ้าสำหรับผู้ใช้ในบ้าน ที่ไม่ได้มีความชำนาญที่จะสามารถตั้งหมายเลขไอพีเองได้ เจ้า DHCP ตัวนี้มันจะมีความจำเป็นอย่างมากครับ
หลายๆองค์กร (เล็กๆ) หรือ บ้านหลายๆหลัง ที่พบปัญหา อุปกรณ์ใช้งานเน็ตไม่ได้ ส่วนนึงของปัญหา ก็จะมาจาก เจ้าบริการ DHCP ซึ่งเป็นบริการนึงในเร้าเตอร์ตามบ้าน มันทำงานผิดเพี้ยน หรือ มันแฮ้งค์ … ซึ่งเรา ก็มักจะแก้ไขโดยการไปถอด-และเสียบปลั๊ก ซึ่งเนื้อแท้ของการกระทำแบบนี้ คือ การเข้าไปรีสตาร์ท การจ่าย หมายเลขไอพี ให้กลับมาจ่าย หรือ ทำงานได้อย่างปกตินั่นเอง
